आरोग्य.कॉम
  • मुखपृष्ठ
  • पर्यायी उपचार पद्धती
    • आयुर्वेद
    • होमिओपॅथी
    • निसर्गोपचार
    • अ‍ॅक्युप्रेशर
    • अ‍ॅक्युपंक्चर
    • अरोमा थेरपी
    • बॅच फ्लॉवर औषधे
    • घरगुती उपाय
    • मसाज
    • योग
    • ध्यान
    • रेकी
    • संमोहन
    • बॉडीवर्क
  • आजार आणि रोग
    • सामान्य आजार
    • संसर्गजन्य आजार
    • विशिष्ट आजार
  • कुटुंबाचे आरोग्य
    • पुरूषांचे आरोग्य
    • वृध्दांचे आरोग्य
    • महिलांचे आरोग्य
    • मुलांचे आरोग्य
    • किशोर आरोग्य
    • प्रथमोपचार
    • तंदुरूस्ती
    • पोषक पदार्थ आणि अन्न
    • पाळीव प्राणी
  • आरोग्य संपदा
    • वैद्यकीय करियर
    • ग्रामिण आरोग्य
    • हॉस्पिटल्स
    • रुग्णहक्क समिती
    • आरोग्यासाठी टिप्स
  • विमा
    • आरोग्य विमा
    • वैद्यकीय नैतिकता
    • टेलीमेडिसीन
    • इच्छामरण
  • लैंगिकता
    • लैंगिकता म्हणजे काय?
    • लैंगिक शिक्षण
    • गर्भधारणा
    • विवाह
    • कामजीवन आणि अपंगत्व
    • मासिकपाळी
    • ट्रान्ससेक्शुअ‍ॅलिझम
    • शरीरभाषा
    • लैंगिकतेपार
    • फेटिशीझम
    • लैंगिक संवेदना गोठणे
  • स्व-मदतगट
    • एपिलेप्सी
    • स्किझोफ्रेनिया
    • पार्किन्सन्स
    • व्यसनमुक्ती
    • स्थुलता
    • कर्करोग
    • नैराश्य
    • अपंगत्व
    • मुत्रपिंड स्व-मदतगट
    • सेतू
    • कोड - पांढरे डाग
    • सहचरी मदत गट
Aarogya.com
English | ગુજરાતી | नोंदणी | लॉग-इन
  • मुख्यपृष्ठ
  • पर्यायी उपचार पद्धती
  • घरगुती उपाय
  • शतावरी

शतावरी

  • Print
  • Email
Details
Hits: 18730

वनस्पतींची राणी - शतावरी.
वनस्पती शास्त्रातले नाव: ऍस्पारॅगस रेसमोसस
संस्कृत / हिंदी / मराठी - शतावरी
वीर्य (एनर्जी)- शीत
वीपक (पोस्ट डायग्नेस्टिव्ह ऍक्शन) मधूर
दोषांवर गुणकारी - वात पित्त कफ
चव - कडू-गोड

शतावरी ही भारतभरात सगळीकडे वाढणारी, छोट्या जंगलांमधे, बागांमधे वाढणारी एक औषधी वेल आहे. ही कडू-गोड चवीची, काटेरी झुपकेदार आरोहिणी वेल, म्हणजेच औषधी वनस्पती मुख्यत: आम्लपित्त दोषासाठी वापरली जाते. शतावरी वनस्पतीची मुळे आणि पाने उपचारांसाठी वापरली जातात.

भारतामधे शतावरी वनस्पती ही मुख्यत: स्त्रीयांसाठीची वनस्पती, अश्वगंधाच्या बरोबरीची मानली जाते. ह्या वनस्पतीचा प्रामुख्याने स्त्रीयांच्या प्रजोत्पादनासाठी उपयोग केला जातो, त्यामुळे शतावरी ह्या शब्दाचा अर्थच शत-आवरी म्हणजेच - "१०० नर ताब्यात असलेली नारी" असा होतो. ऑस्ट्रेलियात या वनस्पतीचा वापर गॅस्ट्रोइंटेस्टाईनल डिसॉरडर ह्या विकारासाठी आणि बाह्य जखमा साफ करण्यासाठी केला जातो.

ह्या काटेरी झुपकेदार आरोहिणी वेलीच्या फांद्यांवर उभ्या रेषांमुळे पन्हळी तयार होतात. शतावरीच्या पानांना पात्राभास काण्ड असे नाव आहे. ही पाने गुच्छाने उगवतात, आणि ती पातळ विळ्याप्रमाणे भासतात. शतावरीची फुलेही गुच्छाने येतात. ही सुगंधी फुले पांढरी किंवा गुलाबी असतात. ह्या वनस्पतीला वाटाण्याच्या आकाराची फळे येतात. त्यामधे एक किंवा दोन बिया असतात. शतावरीला मूलस्तंभापासून जाड, लांबट गोल, दोन्हीकडे निमुळती व पांढरी अशी अनेक मुळे फुटतात. पावसाळ्याच्या सुरवातीला, मृगनक्षत्र सुरू होण्याच्या आसपास मुळापासून नवीन शाखा फुटतात व त्यानंतर फुले व शरद ऋतूत फळे येतात.

शतावरी ही मुख्यत: स्त्रीयांसाठीची वनस्पती असली तरीही पुरषांनाही त्याचा वेगळ्या त-हेने उपयोग होतो. स्त्रीयांमधील प्रजोत्पादन शक्ती वाढवणे, त्यांना लैंगिक आत्मविश्वास देणे, लैंगिक इच्छाशक्ती देणे अशी अनेक कामे ही वनस्पती करते. स्त्री-पुरुष संबंधांमधे शतावरीमुळे एक आत्मविश्वास आणि खेळीमेळीचे वातावरण तयार होते. ह्यामुळे प्रजोत्पादन प्रक्रिया सुलभ होते.

शतावरीचा वापर गर्भपात झालेल्या स्त्रीयांच्या उपचारांवर, गर्भाशयावर खूप प्रभावी रितीने होतो. रजोनिवृत्तीतून जात असलेल्या स्त्रीयांना, किंवा हिस्ट्रेक्टोमी झालेल्या स्त्रीयांना शतावरीची खूपच गरज असते. याने रक्तशुद्धीकरण तर होतेच, शिवाय प्रजोत्पादन अवयवांना सुद्धा त्याची मदत होते. शतावरी हे शरिरातील सत्त्व वाढवणारे औषध आणि सकारात्मक रितीने बरे करणारे औषध म्हणूनही ओळखले जाते. स्त्रीयांच्या स्तन्य वृद्धीसाठी शतावरीच्या मुळ्या दुधात वाटून लावल्या जातात.

शतावरीचा अजून उपयोग पोटाचा अल्सर, ज्वर, शरिरपुष्टता, वात, पित्त, जुलाब यासाठीतर होतोच, शिवाय ब्रॉन्कायटिस, मुदतीचा ताप आणि मुख्य म्हणजे शरिरातील द्रव्याचा समतोल राखण्यासाठीही होतो. अशा त-हेने अनेक व्याधींसाठी उपकारक असलेल्या शतावरीस ’वनस्पतींची राणी’ संबोधले नाही तरच नवल!


29

घरगुती उपाय

  • चावे/दंश
  • उपचार
  • नैसर्गिक उपाय
  • सामान्य आजार
  • शतावरी
  • शिकेकई

रेकी: तुम्हांला माहीत आहे का?

रेकी: तुम्हांला माहीत आहे का? रेकीच्या रोज सरावाने शरीर, मन, भावना, अध्यात्मिक पातळीवर चांगला परीणाम होतो. पुढे वाचा…

Swine Flu

National Award for Outstanding achievement by a Non-Professional - Tushar Sampat

Introducing Digital Practice for Doctors & Healthcare professionals

विशिष्ट आजार
सामान्य आजार

आरोग्य नेटवर्क

आरोग्य म्हणजे सुदृढता असणे किंवा सुरळीतता असणे. सुदृढता, सुरळीतता आहे किंवा नाही हे जाणून घेण्यासाठी मार्गदर्शन करणे हा या वेबसाईटचा प्रयत्न आहे. आरोग्य.कॉम ही भारतातील आरोग्य विषयक माहिती पुरवण्यात सर्वात अग्रेसर असणा-या वेबसाईट्सपैकी एक आहे. या आरोग्यविषयक माहिती पुरवणा-या साईट्स म्हणजे डॉक्टर नव्हेत. पण आरोग्याविषयी पुरक माहिती व उपचारांचे वेगवेगळे माध्यम उपलब्ध करुन देणारी प्रगत यंत्रणा आहे. या साईटच्या गुणधर्मांमुळे इंटरनेटचा वापर करणा-यांमधे आरोग्य.

» आमच्या सर्व समर्थन गट पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
Pune Aarogya
Digital Media Dedicated to Healthcare of Punekars

वेबसाईटशी लिंक करा

aarogya logo

ईमेल कोड

आमच्या बातमीपत्राचे सदस्यत्व घ्या

 आरोग्य संबंधित नवीन माहिती मिळवा.

स्वास्थ्य साधने

  • हेल्थ डिरेक्टरी
  • संदेश बोर्ड
  • हेल्थ कॅल्क्युलेटर

आरोग्य.कॉम विषयी

आरोग्य.कॉम ही भारतातील एक आरोग्याविषयीची आघाडीची वेबसाईट आहे. ह्या वेबसाईटवर तुम्हाला आरोग्याविषयी जवळ जवळ सर्व वैद्यकीय आणि सर्वसामान्य माहिती मिळण्यास मदत होईल असे विभाग आहेत.

अधिक वाचा...

प्रस्ताव

हे आपले संकेतस्थळ आहे, यात सुधारण्याकरिता आपले काही प्रस्ताव किंवा प्रतिक्रीया असतील तर आम्हाला जरुर कळवा, आम्ही आमचे सर्वोत्तम देण्याचा प्रयत्न करू

अधिक वाचा...

सदस्यांच्या प्रतिक्रया

“माझे नाव पुंडलिक बोरसे आहे, मला आपल्या साइट मुळे फार उपयुक्त माहिती मिळाली म्हाणून आपले आभार व्यक्त करण्यासाठी ईमेल पाठवीत आहे.!”

  • आमच्या विषयी
  • प्रतिक्रिया
  • गोपनीयता नीति
  • साइट मॅप
  • संपर्क
  • मित्रांशी संपर्क साधा

कॉपीराईट © २०१६ आरोग्य.कॉम सर्व हक्क सुरक्षित.