आरोग्य.कॉम
  • मुखपृष्ठ
  • पर्यायी उपचार पद्धती
    • आयुर्वेद
    • होमिओपॅथी
    • निसर्गोपचार
    • अ‍ॅक्युप्रेशर
    • अ‍ॅक्युपंक्चर
    • अरोमा थेरपी
    • बॅच फ्लॉवर औषधे
    • घरगुती उपाय
    • मसाज
    • योग
    • ध्यान
    • रेकी
    • संमोहन
    • बॉडीवर्क
  • आजार आणि रोग
    • सामान्य आजार
    • संसर्गजन्य आजार
    • विशिष्ट आजार
  • कुटुंबाचे आरोग्य
    • पुरूषांचे आरोग्य
    • वृध्दांचे आरोग्य
    • महिलांचे आरोग्य
    • मुलांचे आरोग्य
    • किशोर आरोग्य
    • प्रथमोपचार
    • तंदुरूस्ती
    • पोषक पदार्थ आणि अन्न
    • पाळीव प्राणी
  • आरोग्य संपदा
    • वैद्यकीय करियर
    • ग्रामिण आरोग्य
    • हॉस्पिटल्स
    • रुग्णहक्क समिती
    • आरोग्यासाठी टिप्स
  • विमा
    • आरोग्य विमा
    • वैद्यकीय नैतिकता
    • टेलीमेडिसीन
    • इच्छामरण
  • लैंगिकता
    • लैंगिकता म्हणजे काय?
    • लैंगिक शिक्षण
    • गर्भधारणा
    • विवाह
    • कामजीवन आणि अपंगत्व
    • मासिकपाळी
    • ट्रान्ससेक्शुअ‍ॅलिझम
    • शरीरभाषा
    • लैंगिकतेपार
    • फेटिशीझम
    • लैंगिक संवेदना गोठणे
  • स्व-मदतगट
    • एपिलेप्सी
    • स्किझोफ्रेनिया
    • पार्किन्सन्स
    • व्यसनमुक्ती
    • स्थुलता
    • कर्करोग
    • नैराश्य
    • अपंगत्व
    • मुत्रपिंड स्व-मदतगट
    • सेतू
    • कोड - पांढरे डाग
    • सहचरी मदत गट
Aarogya.com
English | ગુજરાતી | नोंदणी | लॉग-इन
  • मुख्यपृष्ठ
  • पर्यायी उपचार पद्धती
  • आयुर्वेद
  • अश्वगंधा - चंदन

अश्वगंधा - चंदन

  • Print
  • Email
Details
Hits: 18654

अश्वगंधा (Withania somnifera)

Withania somnifera अश्वगंधा

वर्णन
०.५ ते २ मीटर उंचीचे रोमश व डेरेदार क्षुप. पर्ण एकान्तार, ५ ते १० सेमी लांब, पांढरी लव असलेले. पुष्प पिवळट हिरवे, फळ लहान गोल रसदार पिकल्यावर गुंजेप्रमाणे लाल दिसणारे, बीज लहान पिवळे वृक्काकार.

३३ ते १ मीटर लांब, कच्च्या मुळाला घोडयासारखा वास येतो म्हणून अश्वगंधा शरदऋतूत फुले व त्यानंतर फळे येतात. वर्षाऋतूत बी पेरतात व हिवाळ्यात मुळे काढून घेतात. सबंध भारतात व हिमालयात १.५ हजार मीटर उंचीपर्यंत मध्य प्रदेशच्या मंदसोर जिल्ह्यात व्यापारी तत्वावर लागवड केली जाते.
औषधी गुणधर्म
बळवाढीसाठी/शक्तिवर्धक आस्कंदचूर्ण दुधाबरोबर द्यावे. धातूक्षयांवर आस्कंद, तूप, व मध एकत्र करून द्यावीत. दूध वाढण्यासाठी (बाळंतणीस) अश्वगंधी, भुईकोहळा आणि ज्येष्ठमध यांचा काढा गाईच्या दुधाबरोबर द्यावा. वेडेपणा, राजयक्ष्मा (T.B), निद्रानाश, शुक्रक्षय या रोगांवर अश्वगंधची पेस्ट वापरावेत.

चंदन (Santalum album)
या झाडाचे व्यावहारिक नाव त्याच्या भारतीय नावावरून आले आहे.
वर्णन
मध्यम आकाराचा, सदाहरित वृक्ष, फांद्या बहुतेक खाली लटकलेल्या, साल काळी, खडबडीत आणि त्यात सरळ चिरा असलेली, पूर्ण वाढलेले लाकूड सुगंधी, पाने ४-७ सेमी. लांब, संमुख, वरच्या पृष्ठभागावर चमकदार, फुले लहान, फिकी जांभळी, लहान गुच्छांत, फळे गोलाकार, ६ मि. मी. परिघ असलेली, जांभळी, काळी व रसदार.
वितरण
हा वृक्ष भारताच्या द्वीपकल्पी प्रदेशात विशेषत: दक्षिण भारतात नैसर्गिक अवस्थेत उगवतो.
औषधी गुणधर्म
या झाडाच्या लाकडापासून (गाभ्यातून) काढलेले तेल औषधी आहे. हे तेल लघवी होण्याच्या, मूत्राशय सुजण्याच्या, परमा आणि कफ होण्याच्या उपचारात वापरले जाते. लाकूड पाण्याबरोबर उगाळून लेप तयार करतात, तो सुजेवर, तापात कपाळावर आणि त्वचारोगावर लावला जातो. बियांपासून काढलेले तेल त्वचारोगावर वापरले जाते.
इतर उपयोग
लाकूड लहान घरगुती वस्तू बनवण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर वापरले जाते. त्याचा सुवास बऱ्याच काळापर्यंत टिकून राहतो. लाकडाची भुकटी अगरबत्ती तयार करण्यासाठी वापरण्यात येते आणि सुगंधी भूकटी म्हणून देखील वापरली जाते. तेल, साबणे, उटी इत्यादीमध्ये स्नानाच्या सामानात सुगंधी म्हणून देखील वापरली जाते. तेल, साबणे, ऊटी इत्यादीमध्ये स्नानाच्या सामानात सुगंधी म्हणून मोठया प्रमाणावर वापरले जाते आणि कीटकनाशक म्हणूनही वापरतात.


15

आयुर्वेद

  • पुनर्नवा - रूई
  • तमालपत्र - शतावरी
  • दारूहळद - धोतरा
  • सदाफुली - वेखंड
  • वेलदोडे - दालचिनी
  • केशर - कोरफड
  • कांदा - ज्येष्टमध
  • तुळशी - सर्पगंधा
  • अश्वगंधा - चंदन
  • शैक्षणिक अर्हता
  • प्रकृती
  • पंचकर्म
  • तत्त्वज्ञान
  • पुस्तके प्रकाशन
  • रक्तावरोध हृदयविकार शोध
  • एच आय व्ही शोध प्रबंध
  • आदिवासी उपाय
  • एच. आय. व्ही. व आयुर्वेद
  • रक्तदाब
  • मानसिक असंतुलन
  • आयुर्वेदातील हृदयरोग
  • आयुर्वेदीक दृष्टीकोनातुन कर्करोग
  • स्वस्थ जीवन जगण्याचा मार्ग
  • आरोग्यासाठी आयुर्वेद
  • आयुर्वेदिक तत्वांवर आधारलेल्या कस्टर्डचे मूल्यांकन
  • संदर्भ आणि बिबलियोग्राफी
  • दी ऑर्गन क्लोमा - अ फ्रेश ऍथर
  • वैद्य विलास नानल आयुर्वेद प्रतिष्ठान
  • आयुर्वेदाच्या मदतीने शरिराची काळजी
  • आयुर्वेदाद्वारे केसांची निगा राखणे
  • सौंदर्यासाठी काही आयुर्वेदिक उपचारपध्दती
  • जडीबुटी
  • पंचकर्म उपचार पध्दती
  • रीज्यूव्हेनेशन थेरपी
  • वृध्दांचे स्वास्थ्य व आयुर्वेद
  • निदान
  • संकल्पना
  • उगम

रेकी: तुम्हांला माहीत आहे का?

रेकी: तुम्हांला माहीत आहे का? रेकीच्या रोज सरावाने शरीर, मन, भावना, अध्यात्मिक पातळीवर चांगला परीणाम होतो. पुढे वाचा…

Swine Flu

National Award for Outstanding achievement by a Non-Professional - Tushar Sampat

Introducing Digital Practice for Doctors & Healthcare professionals

विशिष्ट आजार
सामान्य आजार

आरोग्य नेटवर्क

आरोग्य म्हणजे सुदृढता असणे किंवा सुरळीतता असणे. सुदृढता, सुरळीतता आहे किंवा नाही हे जाणून घेण्यासाठी मार्गदर्शन करणे हा या वेबसाईटचा प्रयत्न आहे. आरोग्य.कॉम ही भारतातील आरोग्य विषयक माहिती पुरवण्यात सर्वात अग्रेसर असणा-या वेबसाईट्सपैकी एक आहे. या आरोग्यविषयक माहिती पुरवणा-या साईट्स म्हणजे डॉक्टर नव्हेत. पण आरोग्याविषयी पुरक माहिती व उपचारांचे वेगवेगळे माध्यम उपलब्ध करुन देणारी प्रगत यंत्रणा आहे. या साईटच्या गुणधर्मांमुळे इंटरनेटचा वापर करणा-यांमधे आरोग्य.

» आमच्या सर्व समर्थन गट पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
Pune Aarogya
Digital Media Dedicated to Healthcare of Punekars

वेबसाईटशी लिंक करा

aarogya logo

ईमेल कोड

आमच्या बातमीपत्राचे सदस्यत्व घ्या

 आरोग्य संबंधित नवीन माहिती मिळवा.

स्वास्थ्य साधने

  • हेल्थ डिरेक्टरी
  • संदेश बोर्ड
  • हेल्थ कॅल्क्युलेटर

आरोग्य.कॉम विषयी

आरोग्य.कॉम ही भारतातील एक आरोग्याविषयीची आघाडीची वेबसाईट आहे. ह्या वेबसाईटवर तुम्हाला आरोग्याविषयी जवळ जवळ सर्व वैद्यकीय आणि सर्वसामान्य माहिती मिळण्यास मदत होईल असे विभाग आहेत.

अधिक वाचा...

प्रस्ताव

हे आपले संकेतस्थळ आहे, यात सुधारण्याकरिता आपले काही प्रस्ताव किंवा प्रतिक्रीया असतील तर आम्हाला जरुर कळवा, आम्ही आमचे सर्वोत्तम देण्याचा प्रयत्न करू

अधिक वाचा...

सदस्यांच्या प्रतिक्रया

“माझे नाव पुंडलिक बोरसे आहे, मला आपल्या साइट मुळे फार उपयुक्त माहिती मिळाली म्हाणून आपले आभार व्यक्त करण्यासाठी ईमेल पाठवीत आहे.!”

  • आमच्या विषयी
  • प्रतिक्रिया
  • गोपनीयता नीति
  • साइट मॅप
  • संपर्क
  • मित्रांशी संपर्क साधा

कॉपीराईट © २०१६ आरोग्य.कॉम सर्व हक्क सुरक्षित.