अ‍ॅक्युप्रेशर पद्धतीचे मूळ अत्यंत प्राचीन काळात आहे. प्राचीन काळात डोकेदुखीवर उपाय करण्यासाठी कपाळ किंवा डोक्यावर दाब दिला जाई. आजही आपण आपल्या हातांनी एकाच वेळेस किंवा आलटून पालटून दुखापत झालेल्या भागावर दाब देत असतो. अ‍ॅक्युप्रेशर कपाळ पद्धतीमुळे चेहरा व त्याचा वरील भागात प्रभावी कायाकल्प सुधार होतो. डोकेदुखी, रक्ताधिक्य, ताण हे सहसा कवटीच्या खालच्या बाजूस (बिंदु जीबी २० येथे) निर्माण होत असतो. यांवर नियंत्रणासाठी याजागांना दोन मिनिटांकरीता अंगठे व बोटांच्या मदतीने दाब देऊन पसरावे. तसेच कपाळाच्या मध्यभागी व दोन्ही भुवयांच्या मधोमध असलेले "yintang" बिंदु शोधुन त्यावरही तशीच प्रक्रिया करावी.
कपाळ पद्धती
डोकेदुखी कमी करण्यासाठी व मनःशांतीसाठी कपाळावर हलका दाब देऊन पसरवत जावे. पूर्ण चेहरा पद्धतीमध्ये पुर्ण चेहरा उचलुन खालच्या जबड्यापासून, हनुवटी, तोंडाच्या बाजुने वरच्या दिशेने दाब देत जावे व हा हलका दाब कपाळाच्या मध्यभागापर्यंत क्रमा क्रमाने देते रहावा. वरील उल्लेख केलेल्या भागात हळूहळू रक्त व प्रणवायु एकत्र येऊ लागतो. यामुळे ताण कमी होत जातो, रेषा पातळ होत जातात तसेच त्वचा मऊ व मजबूत होते. ज्यामुळे आणखी काही आरोग्यासाठी चांगले फायदे होतात.
कपाळ उपचार पद्धती
डोकेदुखीपासून सुटका मिळण्या आधी आपण भुवयांच्या बिंदुबर हलकी थाप मारावी, त्याच्प्रमाणे आजुबाजूस, कपाळावरही हलकी थाप मारावी. भुवयांचा (acupoint)
अ‍ॅक्युपॉईंट हा भुवयांच्या सुरवातीला, मध्यभागाजवळच असतो. जर आपण अचुकपणे मध्यभागी थाप दिली नाही तर पुन्हा पुन्हा त्याच प्रक्रियेची गरज असते आणि मग चांगले परीणाम दिसू लागतात.
चेहरा वाचणे ही अ‍ॅक्युप्रेशर पद्धती नाही पण ते समस्यांचे निदान करण्यासाठी मदत करतात. अ‍ॅक्युप्रेशर पद्धतीमध्ये चेहरा वाचणे हे अध्यात्मिक किंवा चमत्कार नाहीत. याला शास्त्रिय समर्थन दिले गेले आहे. मानवी चेहरा अनेक संकेत दर्शवू शकतो त्यावरूनच त्या व्यक्तीला नेमका आरोग्य विषयक समस्या आहेत याचे संकेत मिळु शकतात. प्रत्येक संकेतावरुन वेगळी समस्या दिसून येते. कपळावर आठया असणे हे तो व्यक्ती बराच निराश असल्यचे दर्शवते. तुमची बोटे कपाळावर आणा आणि वर खाली बोटांनी रगडायला सुरवात करा. हळुहळू केसांच्या रेषेपासून भुवयांपर्यंत घासा. कपाळाच्या मध्यभागापासून सुरवात करुन डोक्याच्या मध्यभागापर्यंत आराम मिळेपर्यंत ही प्रक्रिया करावी.
दाबतंत्राद्वारे डोक्याचे व्यायाम
दाबतंत्राद्वारे डोक्याचे व्यायाम
या पद्धतीमुळे पाचनक्रिया व पित्ताशय यांना उत्तेजना मिळते. बिंदुंवर दाब दिल्यामुळे भावनिक अडथळे दुर होतात तसेच शरिरामध्ये धरुन ठेवलेले ताणही दुर होतात. त्याचप्रमाणे अध्यत्मिक अडथळे, एकाग्रता न येणे ह्या समस्या देखिल दाबतंत्राने दुर होतात. हळुवारपणे आपल्या कपाळाच्या मध्यभागी नाकाच्या रेषेवर असलेला बिंदु डोळेबंद करुन धरून ठेवल्याने ध्यान सम्राज्यात प्रवेश करण्यास मदत होते. यात काही जलद आणि सध्या सोप्या मार्गाने ताण कमी करता येतो. दाबतंत्राने वाहिन्यांना उर्जा मिळवून दिली जाते.
दाबतंत्राने डोळ्याच्या आजुबाजूला मसाज केल्याने संगणकासमोर सतत काम केल्याने किंवा रात्री जगरणामुळे डोळ्यांवर येणारा थकवा, ताण कमी होतो. त्यामुळे येणारी डोकेदुखीही कमी होते. कपाळावर तसेच भुवयांच्या मध्यभागी, डव्या व उअजव्या बाजूला हलकी थाप मारत राहील्यामुळे भरपूर आराम मिळतो. दाब बिंदुचे फायदे विशेषतः डोक, डोळे आणि चेहरा यांना होतो.
फोरहेड रिलीज
सावकाश व हळुवारपणे बोटांनी व तळहातांनी कपाळावरील जागेवर ताबा मिळवा. खोल आणि हळू श्वसनक्रिया चालू ठेवा. ज्या करणामुळे ताण वाटत आहे त्याजागेवर लक्ष केंद्रित करा. तिन ते पाच मिनिटांसाठी आपले हात कपाळावरच ठेवा.
भारतीय संस्कृतीत अत्यंत जुन्या व सर्वसाधारण दाबतंत्रापद्धती आहेत. कपाळावरील टिकली किंवा कुंकू देखिल महत्त्वाच्या बिंदुशी संबंधित आहे. ते उर्जावर्धक जागा दर्शवतात. ही जागा सहा उर्जा चक्रापैकी एक मानली जाते. याच जागेला अंतःदृष्टि व बौद्धिक विकासाचे ठिकाण म्हणजेच तिसरा डोळा असे मानले जाते. दैनंदिन वापरामुळे एका मधून दुसरा अंतर्गत मार्ग जागृत होत जातो असा वैचारिक दृष्टिकोन त्यात होता.
Source: http://health.indianetzone.com/
