आरोग्य.कॉम
  • मुखपृष्ठ
  • पर्यायी उपचार पद्धती
    • आयुर्वेद
    • होमिओपॅथी
    • निसर्गोपचार
    • अ‍ॅक्युप्रेशर
    • अ‍ॅक्युपंक्चर
    • अरोमा थेरपी
    • बॅच फ्लॉवर औषधे
    • घरगुती उपाय
    • मसाज
    • योग
    • ध्यान
    • रेकी
    • संमोहन
    • बॉडीवर्क
  • आजार आणि रोग
    • सामान्य आजार
    • संसर्गजन्य आजार
    • विशिष्ट आजार
  • कुटुंबाचे आरोग्य
    • पुरूषांचे आरोग्य
    • वृध्दांचे आरोग्य
    • महिलांचे आरोग्य
    • मुलांचे आरोग्य
    • किशोर आरोग्य
    • प्रथमोपचार
    • तंदुरूस्ती
    • पोषक पदार्थ आणि अन्न
    • पाळीव प्राणी
  • आरोग्य संपदा
    • वैद्यकीय करियर
    • ग्रामिण आरोग्य
    • हॉस्पिटल्स
    • रुग्णहक्क समिती
    • आरोग्यासाठी टिप्स
  • विमा
    • आरोग्य विमा
    • वैद्यकीय नैतिकता
    • टेलीमेडिसीन
    • इच्छामरण
  • लैंगिकता
    • लैंगिकता म्हणजे काय?
    • लैंगिक शिक्षण
    • गर्भधारणा
    • विवाह
    • कामजीवन आणि अपंगत्व
    • मासिकपाळी
    • ट्रान्ससेक्शुअ‍ॅलिझम
    • शरीरभाषा
    • लैंगिकतेपार
    • फेटिशीझम
    • लैंगिक संवेदना गोठणे
  • स्व-मदतगट
    • एपिलेप्सी
    • स्किझोफ्रेनिया
    • पार्किन्सन्स
    • व्यसनमुक्ती
    • स्थुलता
    • कर्करोग
    • नैराश्य
    • अपंगत्व
    • मुत्रपिंड स्व-मदतगट
    • सेतू
    • कोड - पांढरे डाग
    • सहचरी मदत गट
Aarogya.com
English | ગુજરાતી | नोंदणी | लॉग-इन
  • मुख्यपृष्ठ
  • कुटुंबाचे आरोग्य
  • पोषक पदार्थ आणि अन्न
  • काविळीतील आहार

काविळीतील आहार

  • Print
  • Email
Details
Hits: 33810

शरीरात जेव्हा चरबीचा जास्त साठा होतो त्यावेळी व्यक्ती लठ्‍ठ होते, आवश्यक वजनापेक्षा २० टक्‍के जास्त वजन झाले म्हणजे लठ्‍ठपणा दिसतो. लठ्‍ठपणामुळे ऍनजेना, कॉरोनरी, थ्रंबॉयसीस, हृदयरोग, डायबेटीस. संधीवात असे रोग होतात.

कावीळीची कारणे
कावीळ हा आजार सर्वांच्या परिचयाचा आहे. आपल्या शरीरातील अन्नपचन करणारे ‘पित्त’ योग्य मार्गाने आतड्यात न जाता, ते रक्तात मिसळण्यास सुरवात झाली म्हणजे हा रोग होतो.

कावीळ म्हणजे यकृताचा आजार
यकृत किंवा लिव्हर मधिल बिघाडाचा आणि रोगांचा अगदी जवळचा संबंध आहे. म्हणून यकृत या अवयवाची ओळख करून घेऊ. लिव्हर ही पोटात जठराच्या उजव्या बाजूला असणारी शरीरातील सर्वात मोठी ग्रंथी आहे.

यकृताचे कार्य
रक्तामधील घातक पदार्थ, अनावश्यक घटक, विषारी पदार्थ निष्प्रभ करून टाकण्याचं प्रमुख कार्य लिव्हर मध्ये होते. याखेरीज अन्नपचनासाठी आवश्यक असे पाचक स्त्राव पित्तवाहक नलिकांमार्फत दोन मार्गांनी पित्ताशयात व लहान आतड्याच्या सुरूवातीच्या भागात सोडले जातात.

कावीळ बहुदा विशाणुंमुळे (ए.सी.डी.ई) होते यालाच इन्फेक्टिव्ह हिपॅटायटिस असे म्हणतात आणि दुषित अन्न व पाणी हेच याचे प्रमुख कारण असते. याखेरीज दारू आणि इतर यकृताला विषारी असणारे पदार्थ.

काविळीतील पथ्यापथ्य
काविळीचा प्रकार कोणताही असला, तरी यकृताला सूज येणे किंवा पित्ताचा स्त्राव (बाईल) स्त्राव आतड्यात येण्यास अडथळा होणे यपैकी काहीतरी निश्‍चित घडते, यकृत हा अवयव अन्नपचनाशी निगडीत असल्यामुळे खाण्यापिण्याच्या बंधनाना या रोगात अतिशय महत्व आहे.

पथ्याचे तत्व काय?
यकृतातील बिघाडामुळे आतड्यात येणारा पित्ताचा (बाईल) स्त्राव अनियमित/अपुरा होतो. यामुळे आहारातील तेलकट, तुपकट, स्निग्ध पदार्थाचे पचन होत नाही. पचनशक्ती मंद होते. म्हणून पहिला नियम म्हणजे असे पदार्थ टाळावेत. फोडणीची पाळी, वडे, भजी, पापड, शेव-चिवडा, फरसाण, वडा-पाव, पाव-भाजी इत्यादी तेलकट-तुपकट, तळलेले पदार्थ पूर्ण वर्ज्य करावेत.

पचनशक्ती मंद झाल्याने मांसाहार वर्ज्य करावा. पचण्यास जड पदार्थ जसे पंचपक्वान्ने, मेवा-मिठाई, अतिगोड, आंबट, खारट चवीचे पदार्थ भरपेट खाण्याचे टाळावे. आंबवलेले सर्व पदार्थ उदा. इडली, डोसा, खमंग, उत्ताप्पा आणि दही खाऊ नये.

चहा ऐवजी कोकमचे सरबत
सकाळी उठल्यावर कोकमचे सरबत घ्यावे. त्यासाठी आमसुले ५/६ तास पाण्यात भिजवावी. नंतर ती कोळून घेऊन त्यात थोडी साखर व जिर्‍याची पूड मिसळावी.

लाजामंड
काविळीच्या सुरवातीच्या अवस्थेत भूक पूर्णपणे नष्ट होऊन पोटात मळमळ, उलट्या होणं अशी लक्षणे सुरू होतात. यावेळी लाजामंड घेतल्यास ही लक्षणे कमी होऊन शरीरात थोडी शक्ती उत्पन्न होण्यास मदत होते. लाजामंड करण्यासाठी चांदीच्या भांड्यात साळीच्या लाह्या रात्रभर भिजवत ठेवाव्यात. सकाळी त्यात थोडी खडिसाखर घालून चमचा/चमचा पाणी दिवसभर घ्यावं.

षडंगोदक
चंदन (पांढरे आणि तांबडे) पावडर, नागरमोथा, पित्तपापडा, वाळा आणि सुंठ ही समभाग घेऊन १ तांब्याभर उकळून थंड केलेल्या पाण्यात १ चमचा मिसळावी. तहान लागल्यास हेच पाणी प्यावे.

ताजे ताक
अधमुरे दही घुसळून त्यातील लोणी काढून टाकून ताक करावे. या ताकात जिरे, धन्याची पूड, हिंग आणि सैंधव किंवा शेंदेलोण समप्रमाणात घालावे. १ ग्लास ताकात १/२ चमचा हे मिश्रण घालून ताक प्यावे.

नाष्ट्यासाठी फळे व लाह्या
थोडी भूक वाढल्यावर डाळिंब, द्राक्षे किंवा उसाचे काप किंवा गंडेया खाण्यास हरकत नाही. तेल किंवा तिखट न लावलेल्या ताज्या कुरकुरीत साळीच्या मूठभर लाह्या ३ ते ४ वेळा खाव्यात.

दुपारचे जेवण / रात्रीचे जेवण
सूप:
पालक किंवा कोबीच्या पानांचे उकडून सूप करून ते घ्यावे. ७-८ दिवसांनी कोंबडीच्या मटणाचं सूप किंवा पाया सूप (बकरीच्या खुराचं) अर्धी वाटी २ वेळा घेण्यास हरकत नाही. जेवणाच्या पहिल्या घासाबरोबर आल्याचा तुकडा व किंचित मीठ चावून खावे. तांदूळ भाजून केलेल्या भाताच्या पेजेत किंचित शेंदेलोण घालून ती प्यावी. गव्हाचा फुलका/चपाती तेल किंवा तूप न लावता करावी अथवा ज्वारीची/बाजरीची भाकरी मुगाच्या वरणाबरोबर खावी.
चटणी:
पुदीना, आमसूल, धने, काळेमिरे, आले आणि ताजे नारळाचे खोबरे यांची चटणी करून ती भोजनात घ्यावी. यामुळे अन्नाला रूची येते आणि अन्न पचण्यास मदत होते.
हळद, हिंग, ओवा आणि शेंदेलोण यांची समभाग पावडर करून ती लिंबू कापून त्याला लावावी. हे लिंबू किंचित्‌ गरम करून जेवण झाल्यावर चोखावे. यामुळेही अन्न पचण्यास मदत होते.
कोशिंबीर:
ताजा कोवळा मुळा किसून त्यात किंचित जिरे, हळद आणि सैंधव घालून केलेली कोशिंबीर खावी.
सॅलड:
कच्च्या भाज्या खाणे ही कल्पना आपल्याकडे फारशी प्रचलित नाही. तरी देखील काकडी, शिजवलेले किंवा कच्चे बीट, मुळा यांच्या चकत्या करून त्या खाण्यास हरकत नाही.
जेवणानंतर:
ताजे ताक, संत्री किंवा मोसंबी यांचा रस घ्या. बडिशेप, ओवा, शेंदेलोण यांचे समभाग चूर्ण १/४ चमचा गरम पाण्याबरोबर खावे.

वरील पध्दतीने आहार, पूर्ण विश्रांती यांचे काटेकोर पालन केले तर काविळ लवकर बरी होण्यास मदत होईल.


97

पोषक पदार्थ आणि अन्न

  • मानसिक ताणतणावात आहार - पोषणाचं स्थान
  • एकविसाव्या शतकातील मेजवानी
  • प्रवासाला निघण्यापूर्वी
  • अध्यात्म आणि आहार
  • आहार आणि कामजीवन
  • एडस्‌ ग्रस्तांचा आहार कसा असावा!
  • काविळीतील आहार
  • मधुमेही व्यक्तीचा आहार
  • आहाराचा हात.......कॅन्सरवर मात
  • आहार सुधारणे / वजन कमी करणे
  • खेळाडूंचा आहार
  • पचनक्रिया
  • शाकाहारच का?
  • पावसाळ्यातील आहार
  • लठ्‍ठ्पणासाठी योग्य आहार
  • मुलांचा आहार
  • आहार म्हणजे काय?
  • खनिजांचे महत्व
  • जीवनसत्वे (व्हिटामीन्स) आणि खनिज पदार्थ(मिनरल्स)
  • पिष्टमय पदार्थ (कार्बोहायड्रेट्‌स)
  • पाणी
  • प्रथीने
  • लिपीड

आहार म्हणजे काय?

हआहार म्हणजे काय? स्थूलमानाने आहाराची व्याख्या करायची झाली तर जगण्यासाठी बाहेरून आपण आत ज्या वस्तू घेतो त्याला आहार म्हणतात. आहाराबद्दलच्या शास्त्रीय महितीचा बहुतांशी अभावच आढळतो, पुढे वाचा…

Swine Flu

National Award for Outstanding achievement by a Non-Professional - Tushar Sampat

Introducing Digital Practice for Doctors & Healthcare professionals

विशिष्ट आजार
सामान्य आजार

आरोग्य नेटवर्क

आरोग्य म्हणजे सुदृढता असणे किंवा सुरळीतता असणे. सुदृढता, सुरळीतता आहे किंवा नाही हे जाणून घेण्यासाठी मार्गदर्शन करणे हा या वेबसाईटचा प्रयत्न आहे. आरोग्य.कॉम ही भारतातील आरोग्य विषयक माहिती पुरवण्यात सर्वात अग्रेसर असणा-या वेबसाईट्सपैकी एक आहे. या आरोग्यविषयक माहिती पुरवणा-या साईट्स म्हणजे डॉक्टर नव्हेत. पण आरोग्याविषयी पुरक माहिती व उपचारांचे वेगवेगळे माध्यम उपलब्ध करुन देणारी प्रगत यंत्रणा आहे. या साईटच्या गुणधर्मांमुळे इंटरनेटचा वापर करणा-यांमधे आरोग्य.

» आमच्या सर्व समर्थन गट पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
Pune Aarogya
Digital Media Dedicated to Healthcare of Punekars

वेबसाईटशी लिंक करा

aarogya logo

ईमेल कोड

आमच्या बातमीपत्राचे सदस्यत्व घ्या

 आरोग्य संबंधित नवीन माहिती मिळवा.

स्वास्थ्य साधने

  • हेल्थ डिरेक्टरी
  • संदेश बोर्ड
  • हेल्थ कॅल्क्युलेटर

आरोग्य.कॉम विषयी

आरोग्य.कॉम ही भारतातील एक आरोग्याविषयीची आघाडीची वेबसाईट आहे. ह्या वेबसाईटवर तुम्हाला आरोग्याविषयी जवळ जवळ सर्व वैद्यकीय आणि सर्वसामान्य माहिती मिळण्यास मदत होईल असे विभाग आहेत.

अधिक वाचा...

प्रस्ताव

हे आपले संकेतस्थळ आहे, यात सुधारण्याकरिता आपले काही प्रस्ताव किंवा प्रतिक्रीया असतील तर आम्हाला जरुर कळवा, आम्ही आमचे सर्वोत्तम देण्याचा प्रयत्न करू

अधिक वाचा...

सदस्यांच्या प्रतिक्रया

“माझे नाव पुंडलिक बोरसे आहे, मला आपल्या साइट मुळे फार उपयुक्त माहिती मिळाली म्हाणून आपले आभार व्यक्त करण्यासाठी ईमेल पाठवीत आहे.!”

  • आमच्या विषयी
  • प्रतिक्रिया
  • गोपनीयता नीति
  • साइट मॅप
  • संपर्क
  • मित्रांशी संपर्क साधा

कॉपीराईट © २०१६ आरोग्य.कॉम सर्व हक्क सुरक्षित.