आरोग्य.कॉम
  • मुखपृष्ठ
  • पर्यायी उपचार पद्धती
    • आयुर्वेद
    • होमिओपॅथी
    • निसर्गोपचार
    • अ‍ॅक्युप्रेशर
    • अ‍ॅक्युपंक्चर
    • अरोमा थेरपी
    • बॅच फ्लॉवर औषधे
    • घरगुती उपाय
    • मसाज
    • योग
    • ध्यान
    • रेकी
    • संमोहन
    • बॉडीवर्क
  • आजार आणि रोग
    • सामान्य आजार
    • संसर्गजन्य आजार
    • विशिष्ट आजार
  • कुटुंबाचे आरोग्य
    • पुरूषांचे आरोग्य
    • वृध्दांचे आरोग्य
    • महिलांचे आरोग्य
    • मुलांचे आरोग्य
    • किशोर आरोग्य
    • प्रथमोपचार
    • तंदुरूस्ती
    • पोषक पदार्थ आणि अन्न
    • पाळीव प्राणी
  • आरोग्य संपदा
    • वैद्यकीय करियर
    • ग्रामिण आरोग्य
    • हॉस्पिटल्स
    • रुग्णहक्क समिती
    • आरोग्यासाठी टिप्स
  • विमा
    • आरोग्य विमा
    • वैद्यकीय नैतिकता
    • टेलीमेडिसीन
    • इच्छामरण
  • लैंगिकता
    • लैंगिकता म्हणजे काय?
    • लैंगिक शिक्षण
    • गर्भधारणा
    • विवाह
    • कामजीवन आणि अपंगत्व
    • मासिकपाळी
    • ट्रान्ससेक्शुअ‍ॅलिझम
    • शरीरभाषा
    • लैंगिकतेपार
    • फेटिशीझम
    • लैंगिक संवेदना गोठणे
  • स्व-मदतगट
    • एपिलेप्सी
    • स्किझोफ्रेनिया
    • पार्किन्सन्स
    • व्यसनमुक्ती
    • स्थुलता
    • कर्करोग
    • नैराश्य
    • अपंगत्व
    • मुत्रपिंड स्व-मदतगट
    • सेतू
    • कोड - पांढरे डाग
    • सहचरी मदत गट
Aarogya.com
English | ગુજરાતી | नोंदणी | लॉग-इन
  • मुख्यपृष्ठ
  • आजार आणि रोग
  • विशिष्ट आजार
  • रेडिओलॉजी
  • सीटी स्कॅन

सीटी स्कॅन

  • Print
  • Email
Details
Hits: 5372

सीटी स्कॅनची मुळ संकल्पना काय?
क्ष किरणांच्या सहाय्याने वा परिध्वनीलहरींच्या मदतीने पेशीजालांची तपासणी, एका पातळ किरणाने, अनेक कोनातून केली जाते. या पध्दतीत शरीरातील पातळ विभागातील पेशींची तपासणी होते.

हा झोत शरीरातून जात असताना प्रेषित झालेल्या उत्सर्गाची नोंद सलगपण योजलेल्या शोधकांकडे होते, ही शोधके संगणकाला जोडलेली असतात.

संगणक गणिती घातांकाच्या सहाय्याने पेशीजालाची प्रतिमा तयार करतो, त्यामुळे संपूर्ण शरीर हे विविध भागातील (पेशीरचनांच्या) प्रतिमांच्या पटात बघता येते. स्कॅनिंग करता सामान्यत: ३० ते ९० मिनिटांचा कालावधी लागतो. त्यात कोणतीही वेदना होत नाही. व्यक्तिला एक डाय (रंगाचे) इंजेक्शन दिले जाते. त्यामुळे प्रतिमेतील विरोधाभास स्पष्ट होतो. म्हणून तपासणीपूर्वी ४ तास, व्यक्तीने काहीही खाऊ नये असे सांगितले जाते. या इंजेक्शनमुळे अंगात उष्णता वाढल्यासारखी वाटणे, तात्पुरती डोकेदुखी, चेहरा सुजलेला असणे, खारट चव येणे, मळमळणे आणि उलट्या असा त्रास होवू शकतो.

सीटी स्कॅन करताना, रूग्ण स्थिर अवस्थेत टेबलावर झोपून असतो. त्याने (तिने) दागिने वा अन्य काही धातू अंगावर असतील ते काढून ठेवावेत. ते टेबल बोगेदयासारख्या दिसणार्‍या सीटी स्कॅन यंत्रात सरकवले जाते, स्कॅनिंग होताना थोडीही हालचाल न करणे आवश्यक असते. तेथे श्वसनाला कोणताही अडथळा येत नाही. क्लॅकिंग आवाज करत स्कॅनर टेबलाभोवती फिरतो ही क्रिया चाल असताना व्यक्तीशी संपर्क ठेवलेला असतो, संवाद चालू असतो. जर व्यक्तीला खूप भीती वाटू लागली तर, प्रक्रिया कोणत्याही वेळी थांबवता येते. काही जणांना बंद जागेत राहण्याची भीती असते. अशा वेळी डॉक्टर चिंताग्रस्त किंवा अस्वस्थ रूग्णांना सौम्य शामक औषधे देतात.

सीटी स्कॅनकरता आढळणारी सर्वसामान्य लक्षणे
शरीराचे कोणत्या भागाचे सीटी स्कॅन होते?
सी. टी. स्कॅनची पूर्वतयारी

  • सी. टी. स्कॅन पूर्वी ३ ते ४ तास काहीही खाऊ नये. कॉट्रास्टचे इंजेक्शन दिले जाते.
  • उदरासंबंधी वा कटीभागातील अवयवांसंबंधी स्कॅन करायचा असेल, तर स्कॅनिंगचे २० ते ३० मिनिटे अगोदर शौचाचे पारदर्शिकरण होणे गरजेचे असते. त्याकरता ७/८ सुगंधित ग्लास पेय दिले जाते. त्यात विरोधात्मक रसायने असतात.
  • इतर स्कॅनमध्ये जिथे तोंडावाटे घेण्याची वा इंजेक्शन द्वारे घेण्याचे विरोधात्मक औषध द्यावे लागत नाही तेथे कोणतीही पूर्व तयारी लागत नाही.
  • सी.टी. स्कॅन आवश्यक असणारे सर्वसामान्य विकारातील भाग मेंदू, मज्जारज्जू, मान व मेंदू वगळता डोके, स्नायू अस्थि संस्था (इन्टरव्हेन्शनल सी. टी. गाईडेड प्रोसिजर्स)

सी. टी. स्कॅनची मदत असल्याशिवाय करता न येण्यासारख्या प्रक्रिया.
शरीरातील कोणत्या भागाचे सी. टी. स्कॅन होते?

  • डोके आणि मेंदू
  • नाकाभोवतालचे भागातील भाग/कक्षा
  • मस्तकाच्या बाजूला असलेली आत श्रवणेंद्रिय असलेली हाडे
  • मान
  • उदरपोकळी व कटीप्रदेश
  • सर्व सांधे
  • सर्व टोकाचे भाग (एक्सट्रीमिटीग)

सी.टी. स्कॅनचे दुष्परिणाम

  • क्ष किरणांशी संपर्क
  • विरोधाभासात्मक औषधांचे दुष्परिणाम काही रूग्णांना जाणवतात. पेन्सिल इतका पातळ, क्ष किरणाचा झोत वापरला गेला तरी शरीराच्या इतर भागात काही किरणोत्सर्गत पसरतो.
  • सहसा गर्भवती स्त्रीयांची सी. टी. स्कॅन परिक्षा केली जात नाही. अतिशय अपरिहार्य असेल तरच ते केले जाते. अशावेळी किरणोत्सर्गापासून बचाव करण्याची पुरेशी खबरदारी घ्यावी लागते. सी. टी. स्कॅन झाल्य़ावर काही वेळ, रूग्णावर, उशीरा आलेल्या प्रतिक्रियेबाबत लक्ष ठेवावे लागते.
  • व्यक्तीने शरीरातील डायचे उत्सर्जनासाठी भरपूर पेये घेणे आवश्यक असते. गर्भावस्थेत पोटाचा सी. टी. स्कॅन करू नये.

6

रेडिओलॉजी

  • प्रश्नोत्तरे
  • डिजिटल सबट्रॅक्शन अँजिओग्राफी (डि. एस. ए.)
  • सीटी स्कॅन
  • तपासणी केंद्रे
  • सोनोग्राफीकरता सामान्य लक्षणे

हृदयविकार: तुम्हांला माहीत आहे का?

हृदयविकार: तुम्हांला माहीत आहे का? जगभरात एकूण मृत्यूंपैकी जास्तीत जास्त मृत्यू हे हृदयविकारानं होतात आणि हे प्रमाण दरवर्षी वाढतं आहे. पुढे वाचा…

Swine Flu

National Award for Outstanding achievement by a Non-Professional - Tushar Sampat

Introducing Digital Practice for Doctors & Healthcare professionals

विशिष्ट आजार
सामान्य आजार

आरोग्य नेटवर्क

आरोग्य म्हणजे सुदृढता असणे किंवा सुरळीतता असणे. सुदृढता, सुरळीतता आहे किंवा नाही हे जाणून घेण्यासाठी मार्गदर्शन करणे हा या वेबसाईटचा प्रयत्न आहे. आरोग्य.कॉम ही भारतातील आरोग्य विषयक माहिती पुरवण्यात सर्वात अग्रेसर असणा-या वेबसाईट्सपैकी एक आहे. या आरोग्यविषयक माहिती पुरवणा-या साईट्स म्हणजे डॉक्टर नव्हेत. पण आरोग्याविषयी पुरक माहिती व उपचारांचे वेगवेगळे माध्यम उपलब्ध करुन देणारी प्रगत यंत्रणा आहे. या साईटच्या गुणधर्मांमुळे इंटरनेटचा वापर करणा-यांमधे आरोग्य.

» आमच्या सर्व समर्थन गट पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा
Pune Aarogya
Digital Media Dedicated to Healthcare of Punekars

वेबसाईटशी लिंक करा

aarogya logo

ईमेल कोड

आमच्या बातमीपत्राचे सदस्यत्व घ्या

 आरोग्य संबंधित नवीन माहिती मिळवा.

स्वास्थ्य साधने

  • हेल्थ डिरेक्टरी
  • संदेश बोर्ड
  • हेल्थ कॅल्क्युलेटर

आरोग्य.कॉम विषयी

आरोग्य.कॉम ही भारतातील एक आरोग्याविषयीची आघाडीची वेबसाईट आहे. ह्या वेबसाईटवर तुम्हाला आरोग्याविषयी जवळ जवळ सर्व वैद्यकीय आणि सर्वसामान्य माहिती मिळण्यास मदत होईल असे विभाग आहेत.

अधिक वाचा...

प्रस्ताव

हे आपले संकेतस्थळ आहे, यात सुधारण्याकरिता आपले काही प्रस्ताव किंवा प्रतिक्रीया असतील तर आम्हाला जरुर कळवा, आम्ही आमचे सर्वोत्तम देण्याचा प्रयत्न करू

अधिक वाचा...

सदस्यांच्या प्रतिक्रया

“माझे नाव पुंडलिक बोरसे आहे, मला आपल्या साइट मुळे फार उपयुक्त माहिती मिळाली म्हाणून आपले आभार व्यक्त करण्यासाठी ईमेल पाठवीत आहे.!”

  • आमच्या विषयी
  • प्रतिक्रिया
  • गोपनीयता नीति
  • साइट मॅप
  • संपर्क
  • मित्रांशी संपर्क साधा

कॉपीराईट © २०१६ आरोग्य.कॉम सर्व हक्क सुरक्षित.